INSTRUKCJA

 Co można zrobić, jeśli dojdzie do naruszenia prawa Unii?
 Obywatele krajów UE, osoby w nich mieszkające lub prowadzące działalność gospodarczą w Unii mogą korzystać z szeregu praw zagwarantowanych przepisami UE.
 Aby dowiedzieć się więcej, można:
 zadać pytanie dotyczące UE (Europe Direct) 
 zasięgnąć informacji o swoich prawach przysługujących przy przemieszczaniu się w obrębie UE (Twoja Europa) 
 zadać pytanie na temat swoich praw w przypadku problemu napotkanego w UE (Twoja Europa – Porady). 
 Dowiedz się więcej o 
krajowych systemach wymiaru sprawiedliwości w całej UE (e-Sprawiedliwość). 
 
 Każdy, kto uważa, że prawa przysługujące mu na podstawie przepisów UE zostały naruszone przez władze państwa członkowskiego, powinien najpierw zwrócić się do organów lub instytucji krajowych. Często jest to najszybszy i najskuteczniejszy sposób rozwiązania problemu.
 Dochodzenie roszczeń na poziomie krajowym
 Zgodnie z traktatami główną odpowiedzialność za stosowanie przepisów prawa UE ponoszą organy publiczne i sądy krajowe.
 Dlatego też w interesie osoby składającej skargę leży skorzystanie z wszelkich możliwych środków prawnych na poziomie krajowym (administracyjne lub pozasądowe mechanizmy mediacji).
 W niektórych państwach członkowskich można również składać skargi do 
krajowych rzeczników praw obywatelskich al
bo 
regionalnych rzeczników praw obywatelskich.
 Można też wnieść sprawę do sądu w kraju, w którym dany problem zaistniał. 
Tutaj zamieszczono więcej informacji na temat krajowych systemów sądowych lub wstępowania na drogę sądową.
 Jeśli rozwiązanie problemu wymaga unieważnienia decyzji krajowej, należy pamiętać o tym, że jedynie sądy krajowe mogą to zrobić. Jeśli skarżący domaga się odszkodowania, tylko sądy krajowe mogą, w stosownych przypadkach, nakazać władzom krajowym wypłatę odszkodowania na rzecz osób, które doznały uszczerbku w związku z naruszeniem przepisów UE.
 Inne instrumenty służące rozwiązywaniu problemów
 Można również:
 skontaktować się z serwisem SOLVIT – w ramach którego urzędy administracji państwowej zajmują się rozwiązywaniem problemów transgranicznych wynikających z błędnego stosowania przepisów unijnych na rynku wewnętrznym
. We wszystkich krajach UE, a także w Norwegii, Islandii i Liechtensteinie istnieje ośrodek SOLVIT-u. Kraj, w którym zgłoszono problem, postara się rozwiązać problem w porozumieniu z krajem, w którym ten problem wystąpił. Skorzystanie z pomocy serwisu SOLVIT może zająć mniej czasu niż złożenie formalnej skargi do Komisji Europejskiej, i może skutkować rozwiązaniem zgłoszonego problemu. Jeżeli dany problem pozostaje nierozwiązany lub zaproponowane rozwiązanie nie jest satysfakcjonujące dla osoby, która zgłosiła sprawę, nadal może ona podejmować czynności prawne za pośrednictwem sądu krajowego lub złożyć formalną skargę do Komisji Europejskiej. Należy pamiętać, że skierowanie sprawy do SOLVIT-u nie ma wpływu na terminy obowiązujące przed sądami krajowymi. 
 Zgłoś sprawę do SOLVIT-u
 Skontaktować się z Europejskim Centrum Konsumenckim – jest to europejska sieć centrów konsumenckich, które współpracują ze sobą, aby pomagać w rozstrzyganiu sporów między konsumentami a przedsiębiorcami czy handlowcami z innych krajów UE oraz z Norwegii, Islandii i Liechtensteinu. 
 Zgłoś sprawę do Europejskiego Centrum Konsumenckiego
 Skontaktować się z FIN-Net – siecią pozasądowego rozstrzygania sporów finansowych w krajach UE oraz w Islandii, Liechtensteinie i Norwegii. Sieć jest odpowiedzialna za rozwiązywanie sporów między konsumentami a podmiotami świadczącymi usługi finansowe. 
 Zgłoś sprawę do FIN-Net
 Działania możliwe na poziomie UE
 Chociaż zazwyczaj swoich praw łatwiej dochodzi się w kraju zamieszkania, pomóc mogą również instytucje Unii Europejskiej.
 Komisja Petycji Parlamentu Europejskiego 
 Osoba zainteresowana ma prawo (zgodnie z art. 227 TFUE)
 do złożenia petycji do Parlamentu Europejskiego dotyczącej stosowania przepisów UE. Petycje można przesyłać pocztą lub przez internet na 
stronie Parlamentu Europejskiego.
Więcej informacji o petycjach do Parlamentu Europejskiego znajduje się na stronie dotyczącej obywatelstwa UE i swobody przemieszczania się.
 Komisja Europejska 
 Osoba zainteresowana może skontaktować się z Komisją Europejską, aby zakwestionować jakikolwiek środek (o charakterze ustawowym, wykonawczym lub administracyjnym) bądź brak środków lub jakąkolwiek praktykę stosowaną przez kraj Unii, jeśli uzna je za sprzeczne z przepisami UE.
 Komisja Europejska może rozpatrzyć daną skargę tylko, jeśli dotyczy ona naruszenia prawa unijnego przez władze kraju UE. Jeżeli skarga dotyczy działania osoby prywatnej lub podmiotu prywatnego (chyba że skarżący może wykazać, iż władze krajowe są w nie w jakikolwiek sposób zaangażowane), należy próbować rozwiązać problem na poziomie krajowym (drogą sądową lub za pomocą innych metod rozstrzygania sporów). Komisja Europejska nie ma uprawnień do zajmowania się sprawami, które dotyczą wyłącznie osób lub podmiotów prywatnych i w które nie są zaangażowane organy publiczne.
 Obywatele niebędący ekspertami w dziedzinie prawa Unii Europejskiej mogą mieć trudności z ustaleniem przepisów unijnych, które w ich mniemaniu zostały naruszone. Przystępne i nieformalne porady w swoim języku można uzyskać na stronach „Twoja Europa – Porady”.
 Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich 
 Jeśli uznają Państwo, że Komisja Europejska niewłaściwie zajęła się sprawą, mogą Państwo skontaktować się z
 
Europejskim Rzecznikiem Praw Obywatelskich(
zgodnie z art. 24 i 228 TFUE).
 Jak złożyć skargę do Komisji Europejskiej
 Aby złożyć skargę, należy wypełnić standardowy formularz skargi w 
dowolnym języku urzędowym UE – ułatwi nam to zrozumienie problemu. Prosimy podać następujące informacje:
 dokładnie opisać, w jaki sposób, Państwa zdaniem, organy krajowe naruszyły prawo unijne i wskazać, które przepisy zostały przez nie naruszone 
 podać wszelkie czynności, jakie już Państwo podjęli w celu uzyskania zadośćuczynienia. 
 W jaki sposób Komisja Europejska rozpatruje skargi?
 Komisja Europejska potwierdza otrzymanie skargi w terminie 15 dni roboczych. 
 W przypadku gdy skarga nie została wysłana przy użyciu standardowego formularza, Komisja wysyła prośbę o ponowne złożenie skargi. 
 W ciągu następnych 12 miesięcy Komisja Europejska bada przedłożoną jej skargę i decyduje, czy wszcząć wobec danego kraju formalne postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego (naruszenia prawa UE). Jeśli poruszona w skardze sprawa jest szczególnie złożona lub jeśli Komisja Europejska musi zasięgnąć dodatkowych informacji, podjęcie decyzji może trwać dłużej niż 12 miesięcy. W takim przypadku skarżący zostanie poinformowany o wydłużeniu procedury. Jeśli Komisja Europejska uzna skargę za uzasadnioną i zdecyduje się wszcząć formalne postępowanie w związku z nieprzestrzeganiem przepisów przez dany kraj UE, skarżący zostanie poinformowany zarówno o tym, jak i o dalszym przebiegu sprawy. 
 W ewentualnych kontaktach z władzami kraju, którego dotyczy skarga, Komisja nie ujawnia tożsamości składającego skargę, o ile nie udzielił on wyraźnego zezwolenia w tym zakresie. 
 Jeśli według Komisji problem można rozwiązać skuteczniej, korzystając z któregoś z dostępnych nieformalnych lub pozasądowych systemów rozstrzygania sporów, może ona zaproponować przekazanie sprawy do rozwiązania w ramach takich systemów. 
 Jeśli Komisja uzna, że przedłożony problem nie stanowi naruszenia prawa Unii, skarżący zostanie pisemnie o tym powiadomiony, zanim postępowanie w sprawie danej skargi zostanie zamknięte. 
 W każdej chwili można przekazać Komisji Europejskiej dodatkowe materiały dotyczące skargi lub poprosić o spotkanie z przedstawicielami Komisji Europejskiej. 
 Więcej informacji na temat sposobu, w jaki Komisja Europejska kontaktuje się ze skarżącymi:
 Komunikat w sprawie zasad postępowania w stosunkach ze skarżącymi w przedmiocie stosowania prawa unijnego.
 Istnieją dwa sposoby składania skarg:
 przez internet: SG-PLAINTES@ec.europa.eu 
 pocztą: 
 
 European Commission Secretary-General 

 
B-1049 Bruksela
 BELGIA
 lub do
 biura Komisji Europejskiej w Państwa kraju
 lub
 faksem na numer: 3222964335
 Jakie działania może Komisja podjąć, a jakich nie może
 Po przeanalizowaniu faktów przedstawionych w skardze służby Komisji zdecydują, czy należy podjąć dalsze działania. Komisja może postanowić o niewszczynaniu formalnego postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego, nawet jeśli uzna, że doszło do naruszenia przepisów UE. Na przykład Komisja może uznać, że mechanizm dochodzenia roszczeń na szczeblu krajowym lub unijnym stwarza lepsze możliwości rozpatrzenia danej skargi.  
 W 2017 r. Komisja zamknęła skargi otrzymane 
w dziedzinie gier hazardowych
. Komisja nie uznała za priorytet stosowanie swoich uprawnień do egzekwowania przestrzegania przepisów, aby promować unijny jednolity rynek w dziedzinie usług hazardowych online. Sądy krajowe mogą sprawniej niż Komisja rozpatrywać skargi dotyczące sektora gier hazardowych.
 Ponadto jeśli Komisja pozwie do Trybunału Sprawiedliwości dany kraj i wygra sprawę, kraj ten będzie musiał podjąć wszelkie działania mające na celu usunięcie uchybienia.  
 W przypadku wniesienia przez Komisję sprawy do Trybunału Sprawiedliwości wydanie wyroku może potrwać kilka lat. Wyroki Trybunału Sprawiedliwości różnią się od wyroków wydawanych przez sądy krajowe. Trybunał Sprawiedliwości wydaje wyrok, w którym stwierdza, czy doszło do naruszenia prawa Unii Europejskiej. Trybunał Sprawiedliwości nie może uchylić przepisu krajowego, który jest niezgodny z prawem UE, ani zmusić krajowego organu administracyjnego do odpowiedzi na wniosek obywatela, ani też nakazać państwu członkowskiemu wypłaty odszkodowania obywatelowi, który poniósł szkodę wskutek nieprzestrzegania unijnych przepisów przez państwo członkowskie. Aby dochodzić odszkodowania, skarżący musi skierować sprawę do sądu krajowego w terminie określonym w prawie krajowym.
 Skargi zbiorowe
 Jeżeli złożono kilka skarg dotyczących tej samej sprawy, Komisja może je zarejestrować pod tym samym numerem.
 W takim przypadku indywidualne potwierdzenia odbioru i pisma dotyczące sprawy mogą zostać zastąpione zawiadomieniem opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej oraz w portalu „Europa”.
 Potwierdzenia odbioru skarg zbiorowych
 Decyzje w sprawie skarg zbiorowych